O‘zbek valyutasining qadrsizlanishi mamlakat iqtisodiyoti uchun salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin. Shuningdek, u o’z iqtisodiyotini isloh qilishda erishilgan yutuqlarni o’zgartirishi mumkin. Jahon banki va Osiyo taraqqiyot banki mamlakat bilan hamkorlikda zarur islohotlarni amalga oshirmoqda. Quvonarlisi, O‘zbekistonning tashqi qarzi Markaziy Osiyoning boshqa davlatlarinikidek yuqori emas. O‘zbekiston ma’lumotlariga ko‘ra, bu yalpi ichki mahsulotning 20 foizi, Xalqaro valyuta jamg‘armasi esa 41 foiz. Muammo shundaki, valyuta qiymatining pasayishi bilan tashqi qarzni to’lash qiyinlashadi. Biroq, O’zbekiston bu vaziyatdan qochish uchun o’ziga xos holatda, chunki uning umumiy tashqi zahiralari umumiy tashqi qarzidan ancha katta.
O‘zbekiston hukumati teskari siyosatni amalga oshirdi va asosiy nazariy dalillarga shubha bilan qaraydi. Uilyamson va Mahar (1998) fikricha, liberallashtirish va tartibga solish bozordagi buzilishlarni bartaraf qiladi va kapital to‘planishini oshiradi. Biroq, haqiqatda O‘zbekiston hukumati korruptsiyaga qarshi ko‘plab chora-tadbirlarni qabul qildi, bu esa investorlar va fuqarolar uchun birdek foyda keltiradi. Bu siyosatlar mamlakatning iqtisodiy inqirozdan chiqish va iqtisodiy barqarorlikni tiklashga yordam beradi.
Yaxshiyamki, hukumat mustahkam va mustaqil sud tizimiga ega. Mahalliy amaldorlar ko’pincha layoqatsiz bo’lsa-da, bu amaldorlar ichki ishlar bo’yicha sud qarorlari qabul qilmaydi. Buning o’rniga ular iqtisodiy masalalarga e’tibor berishadi. 2013-yilda XVF missiyasi mamlakatning pul-kredit va fiskal statistikasi yaxshilanganini qayd etib, O‘zbekiston hukumatini bu ma’lumotlarni jamoatchilikka taqdim etadigan Umumiy ma’lumotlarni tarqatish tizimida ishtirok etishga undadi.
1989 yilda O’zbekiston iqtisodiyoti asosiy oziq-ovqat va energiya resurslari importiga tayangan. Bu hukumatning erlarni paxtadan asosiy qishloq xo’jaligi mahsulotlari, masalan, bug’doy va kartoshkaga qayta taqsimlashga olib keldi. Natijada, ushbu mahsulotlar qiymatini 520 foizga va hajmini deyarli ikki baravar oshirishga muvaffaq bo’ldi. Xuddi shu davrda mamlakatda neft va gaz qazib olish ham mos ravishda 35 va 80 foizga oshdi.
To’g’ri ma’lumotga ega bo’lish va bozorlarga kirish muhim bo’lsa-da, etarli shaffofliksiz buni qilish oson emas. E-GDDS ma’lumotlarining etishmasligi XVFning iqtisodiy baholashlari va islohotlar bo’yicha tavsiyalariga zarar etkazishi mumkin. Shaffoflik yo’qligidan tashqari, hukumat XVJ bilan hamkorlik sifatini yaxshilash uchun yaxshiroq statistik ma’lumotlarni taqdim etishi kerak. O’zbekiston hukumati iqtisodiy islohotlarni osonlashtirish uchun ko’proq ma’lumot va shaffoflikni ta’minlashi kerak.
2016-yil dekabr oyida Shavkat Mirziyoyev O‘zbekiston Prezidenti etib saylangan edi. Shundan so‘ng u keng ko‘lamli liberallashtirish siyosatini amalga oshirdi va bozor iqtisodiyotiga o‘tish jarayonini boshladi. O’tish davrini boshdan kechirayotgan aksariyat mamlakatlarda bo’lgani kabi, iqtisodiy o’tishning dastlabki bir necha yili og’ir bo’lishi mumkin. Ammo shuni tushunish kerakki, O‘zbekiston iqtisodiyoti Karimov rejimidan nisbatan mustahkam makroiqtisodiy sharoitlarni meros qilib olgan va u o‘sishni tezlashtirishi mumkin.
2021-yil iyul oyida Prezident Mirziyoyev “Xalqaro tijorat arbitraji to‘g‘risida”gi yangi qonunni tasdiqladi. Mazkur yangi qonun sud nazoratining muhim instituti bo‘lgan Sudyalar oliy kengashining mustaqilligini mustahkamlaydi. “Xalqaro tijorat arbitraji toʻgʻrisida”gi qonun hakamlik kelishuvlarini tuzish, hakamlik sudyalarini tayinlash va hakamlik muhokamasini yuritish tartiblarini belgilaydi. Xalqaro tijorat arbitraji to’g’risidagi qonun xorijiy arbitraj qarorlari ijrosini ta’minlaydi.
